W związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie, polską granicę przekroczyło już łącznie ponad 3,8 miliona osób. W rezultacie, w przestrzeni publicznej zaczęły pojawiać się pewne nadzieje związane z możliwością uzupełnienia braków w polskich kadrach medycznych poprzez udostępnienie łatwej ścieżki do rynku pracy dla napływających do nas profesjonalistów medycznych naszego wschodniego Sąsiada.
Odpowiednie zapisy znalazły się w ustawie z dnia 12 marca 2022 r. „o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa”. Przewidziano w niej trzy drogi, dzięki którym lekarze, pielęgniarki i położne z Ukrainy mogą bez większych przeszkód podjąć pracę w Polsce. Częściowo, jest to po prostu jedynie rozszerzenie i przedłużenie wprowadzonego już wcześniej trybu uproszczonego, który miał związek z pandemią COVID-19.
- Od dnia 24 lutego 2022 r., przez okres 18 miesięcy, niezależnie od trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, obywatelowi Ukrainy można udzielić zgody na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty i przyznać warunkowe prawo wykonywania zawodu, jeśli uzyskał odpowiednie kwalifikacje poza terytorium państw Unii Europejskiej, ale spełnił określone warunki ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (bez wymogu znajomości języka polskiego). Dodatkowym warunkiem jest zgłoszenie tego faktu Ministrowi Zdrowia w terminie 7 dni od rozpoczęcia udzielania świadczeń.
- Lekarze i lekarze dentyści pochodzący z Ukrainy, którzy już w momencie wybuchu wojny posiadali zgodę na wykonywanie zawodu i warunkowe prawo wykonywania zawodu, wydane na podstawie przepisów związanych ze zwalczaniem pandemii COVID-19, mogą wykonywać zawód również poza podmiotem leczniczym przeznaczonym do udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom chorym na COVID-19 w przypadku:
- zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego oraz zniesienia stanu epidemii lub
- braku wyodrębnienia podmiotów leczniczych przeznaczonych do udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom chorym na COVID-19
W obu wymienionych powyżej sytuacjach, zgłoszenie faktu udzielania świadczeń Ministrowi Zdrowia również jest warunkiem koniecznym.
- Osobną drogę zaproponowano tym lekarzom, którzy na terytorium Polski chcieliby udzielać świadczeń jedynie swoim rodakom. Od dnia 24 lutego 2022 r. przez okres 18 miesięcy Minister Zdrowia może nadać numer odpowiadający numerowi prawa wykonywania zawodu lekarzowi lub lekarzowi dentyście który uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 9 ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, i zgłosił zamiar udzielania świadczeń zdrowotnych (w tym finansowanych ze środków publicznych) osobom, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.
Dwie pierwsze, wyżej opisane drogi stosuje się analogicznie dla zawodów pielęgniarki i położnej.
Według informacji udzielonej przez Ministerstwo Zdrowia, w okresie od wybuchu wojny do końca kwietnia (29.04.2022 r.), wnioski w systemie uproszczonym o pozwolenie na pracę w Polsce złożyło 334 lekarzy i lekarzy dentystów z Ukrainy, w tym [1]:
- W procedurze na określony zakres czynności, czas i miejsce zatrudnienia – 72 lekarzy i lekarzy dentystów;
- Wnioski o warunkowe Prawo Wykonywania Zawodu – 126 lekarzy i lekarzy dentystów, w tym:
- 33 lekarzy i lekarzy dentystów bez specjalizacji,
- 93 lekarzy i lekarzy dentystów ze specjalizacją;
- Na podstawie art. 61 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy – 136 lekarzy i lekarzy dentystów.
Do ostatniego dnia roboczego kwietnia Ministerstwo Zdrowia wydało łącznie 105 decyzji w sprawie złożonych wniosków, z czego wszystkie były pozytywne. Zatwierdzone wnioski dotyczą:
- Procedury na określony zakres czynności, czas i miejsce zatrudnienia – 3 lekarzy i lekarzy dentystów;
- Warunkowego Prawo Wykonywania Zawodu – 72 lekarzy i lekarzy dentystów, w tym:
- 18 lekarzy i lekarzy dentystów bez specjalizacji,
- 54 lekarzy i lekarzy dentystów ze specjalizacją;
- Prawa Wykonywania Zawodu podstawie art. 61 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy – 30 lekarzy i lekarzy dentystów.
W przypadku grup zawodowych pielęgniarek i położnych, Ministerstwo Zdrowia podaje, że od dnia 24 lutego 2022 r. wnioski złożyło 171 osób, w tym [1]:
- W procedurze na określony zakres czynności, czas i miejsce wykonywania zawodu – 36 osób (32 pielęgniarki i 4 położne);
- W procedurze o warunkowe Prawo Wykonywania Zawodu – 135 osób (123 pielęgniarki i 12 położnych).
Minister Zdrowia zdążył wydać już 62 pozytywne decyzje. Spośród tej liczby, decyzje dotyczyły:
- Procedury na określony zakres czynności, czas i miejsce wykonywania zawodu – 8 osób (8 pielęgniarek i 0 położnych);
- Procedury o warunkowe Prawo Wykonywania Zawodu – 54 osób (43 pielęgniarki oraz 11 położnych).
Dużo więcej lekarzy z Ukrainy przyjechało do naszego kraju tak naprawdę wiele wcześniej, korzystając z działającej od ponad roku uproszczonej procedury zatrudniania w polskich placówkach medycznych personelu medycznego z krajów spoza Unii Europejskiej. Ogółem, w tym czasie zostało przyjętych 1550 lekarzy, z czego 796 to obywatele ukraińscy. Tym samym sposobem trafiły do Polski również 324 pielęgniarki i położne, z czego 242 pochodziły właśnie z Ukrainy. Dużo więcej dotychczas wydanych decyzji nie ma bezpośredniego związku z wojną, a ma dużo więcej wspólnego z pandemią i coraz bardziej odczuwalnym kryzysem kadr medycznych, a co za tym idzie zwiększonym zapotrzebowaniem w Polsce. Widać jednak, że Ukraina była i pozostaje głównym kierunkiem, z którego przybywają do nas zagraniczni profesjonaliści w obszarze medycyny.
Czy uważasz, że powyższy artykuł był przydatny i ciekawy? Możesz wesprzeć działalność The Healthcare Economics Foundation (KRS: 0000962240), przekazując darowiznę na jej cele statutowe. Prosimy o dokonywanie wpłat na nasze konto bankowe: PKO BP 49 1020 1169 0000 8402 0818 7355. Dziękujemy!
[1] Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Zdrowia przekazanych w odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej – raport statystyczny ministerstwa, stan na 29.04.2022 r., godz. 12:00.
The Healthcare Economics Foundation 